Psikoterapist - Çift Terapisti - Oyun Terapisti
Psikodinamik Terapi Nedir?, Psikodinamik Terapi Nasıl İşe Yarar?, Psikodinamik Terapi ile İlgili Çalışmalar Ne Diyor?, Çift Terapisi, Oyun Terapisi Nedir ve Nasıl İşe Yarar?
Psikodinamik Terapi Nedir?
Psikodinamik terapi’nin (PDT) kaynağını Sigmund Freud'un çalışmaları oluşturmaktadır. Danışanın çoğunlukla çocukluktan kalma geçmiş deneyimleri ile mevcut zihniyeti arasındaki bağlantıyı araştıran bir konuşma terapisi biçimidir. Bu, kişilerin terapide konuşmasının, öğrenmelerine ve problemleri çözmek için ihtiyaç duydukları becerileri geliştirmelerine yardımcı olabileceği kavramına dayandığı anlamına gelir.
Ancak Psikodinamik terapiyi gerçekten anlamak için adının kökenini incelemeliyiz.
Psikodinamikteki "dinamik" kelimesi, enerji türlerinin nasıl etkileşime girdiğini ve dönüştüğünü açıklayan fizik dalı olan termodinamikten esinlenmiştir. Psikodinamik, kişinin zihninde etkileşime giren psikolojik ve duygusal güçleri tanımlar. Psikodinamik terapinin çocukluktan gelen içgörülerden elde edilen temel durumları, danışanlara mevcut sorunları hakkında içgörü sağlayacak ve onların daha yüksek bir yaşam kalitesine ulaşmalarına yardımcı olacaktır. Bu içgörüye sahip olmak semptomları hafifletebilir, insanların daha iyi hissetmelerine yardımcı olabilir ve daha iyi seçimler yapmalarına olanak sağlayabilir.
Psikodinamik Terapi Nasıl İşe Yarar?
Psikodinamik terapi, insanların nasıl düşündüklerini ve hissettiklerini daha iyi anlamalarına yardımcı olarak yaşam kalitelerini iyileştirmelerinde etkili olacaktır. Bireyin yaşamının çok yönlü yönlerini kucaklayan bir yaklaşımdır. İnsanların kendilerine, geçmişlerine ve duygularına dair içgörü kazanabilecekleri, dünyayı nasıl gördüklerine ve tüm bu faktörlerin deneyimlerini nasıl etkilediğine dair daha iyi bir anlayış geliştirebilirler. Deneyim kişiliği şekillendirir ve bu da bireyin bu deneyime verdiği tepkiyi etkileyebilir. Geçmiş deneyimler bugünü etkiler. İnsanların zor duygu ve davranışların ardındaki bazen bilinmeyen veya bilinçsiz motivasyonları anlamalarına yardımcı olmaya çalışır. Burada amaç, danışanların seçim yapma, başkalarıyla ilişki kurma ve yaşamak istedikleri yaşam tarzını oluşturma yeteneklerini geliştirmektir.
Her türlü psikoterapide hasta ile terapist arasındaki ilişki önemlidir, ancak özellikle psikodinamik terapide seanslar sırasında tartışılan konular genellikle hassas veya travmatik olduğundan, psikodinamik terapinin başarısı büyük ölçüde güvene dayanır. Bir terapistin yardımıyla psikodinamik terapi gören kişiler duygularını, inançlarını ve çocukluk deneyimlerini anlamaya çalışacaklardır. Amaç, insanların kendilerini engelleyen kalıpları fark etmelerine, dünyada var olmanın yeni yollarını keşfetmelerine ve insanların daha iyi hissetmelerine yardımcı olmaktır.
Aktarım ve karşı aktarım da psikodinamik terapinin süreci içerisinde oldukça önemlidir. Bu yaklaşımla danışan, birine karşı olan duygularını terapiste aktaracak ve terapist de bu duyguları tekrar danışana yönlendirecektir. Aktarım danışanın farkındalığı olmadan gerçekleşebilir ve birçok terapistin aktarım karşısında farklı yaklaşımları vardır.
Odak noktası ilişkiler ve insanların yüzleşmekten kaçındığı düşünce ve duyguları anlamak olduğundan, psikodinamik terapi zaman alıcı olabilir.
Psikodinamik yaklaşım, yetişkin ve ergen bireylerle ve çiftlerle çalışırken işe yarayabilmektedir.
Bununla birlikte, psikodinamik terapinin sonucu birçok faktöre bağlıdır; bunlardan biri terapistin terapiyi doğru şekilde uygulayabilme yeteneğidir. Çalışmalar, daha az "etkili" terapistlerin, hasta sonuçlarında değişiklik görme olasılığının daha düşük olduğunu kabul etmektedir. Terapist seçimi yaparken terapistin güvenilirliği, alandaki deneyimi ve süpervizyon almış olması önemlidir. Terapinin başarıya ulaşmasındaki bir diğer unsur danışan ile terapist arasındaki uyumdur. Son olarak danışanın psikodinamik terapi için uygun olup olmadığı önemlidir. Psikodinamik terapinin sizin için uygun olup olmadığını belirlemenin en iyi yolu bir ruh sağlığı uzmanıyla görüşme ayarlamaktır.
Psikodinamik Terapi ile İlgili Çalışmalar Ne Diyor?
Yakın zamana kadar psikodinamik terapinin başarısını ölçen çok az çalışma vardı. Bu, etkinliği konusunda bazı şüphelere yol açtı. Ancak son yıllarda araştırmacılar yaptıkları çalışmalar ile faydalarını gözlemlediler.
2018'de yapılan bir araştırma, psikanaliz ve psikodinamik terapilerin genel psikososyal refahı iyileştirmede etkili olduğunu ve intihar girişiminde bulunan hastaların sayısını azalttığını buldu. Başka bir çalışma, psikodinamik terapinin travma sonrası stres bozukluğu semptomlarını azaltmaya da yardımcı olabileceğini buldu.
Araştırmacılar, psikodinamik terapinin online yapıldığında da etkili olup olmadığını belirlemeye çalıştılar. Araştırmacılar terapinin, özellikle depresyon için online olarak uygulandığında hala başarılı olduğunu buldular.
Briggs, Stephen et al. (2019). The effectiveness of psychoanalytic/psychodynamic psychotherapy for reducing suicide attempts and self-harm: systematic review and meta-analysis.
Lindegaard, Tomas et al. (2020). Efficacy of Internet-Delivered Psychodynamic Therapy: Systematic Review and Meta-Analysis.
Paintain, Emma et al. (2018). First-line therapy for post-traumatic stress disorder: A systematic review of cognitive behavioral therapy and psychodynamic approaches.
Çift Terapisi
Çift terapisi sırasında terapist, her iki partnerin de birbirleriyle etkileşim şeklini değiştirmeye çalışmaktadır. Terapist aynı zamanda çiftlerin ilişkiye herhangi bir zarar verecek şekilde davranmamalarını da sağlamayı amaçlamaktadır.
Çiftler duygularını etkili bir şekilde ifade etmekten kaçınırlarsa, kendilerini duygusal açıdan uzaklaşma ve birbirlerinden ayrılma riskiyle karşı karşıya bırakabilirler. Çift terapisi sırasında terapist, çiftin partnerine göstermekten korktuğu duygu ve düşünceleri ifade etmesine yardımcı olmaya çalışmaktadır. Bunu yaparak çiftin yeniden yakınlaşmasını sağlayabilmektedir.
İletişim bir ilişkinin hayati bir parçasıdır ve özellikle ilişkilerdeki yakınlık açısından önemlidir. Çift terapisi, ilişki içindeki iletişimi geliştirmeye çalışırken, çiftlerin duygularını ifade ederken hiçbir şekilde istismarcı olmamalarını ve birbirleriyle alay etmemelerini sağlamaya çalışmaktadır.
Oyun Terapisi Nedir ve Nasıl İşe Yarar?
Oyun terapisi, 3-11 yaş arası çocuklarda kullanılan bir terapi şeklidir. Yaşa ve gelişim aşamasına bağlı olarak çocuklar yetişkinlerin dil becerilerine sahip değildirler. Bir şeyler hissedebilirler ama çoğu durumda bunu ya bir yetişkine ifade edemezler ya da bunu ifade edecek güvenilir bir yetişkinleri yoktur. Öte yandan yetişkinler çocuğun sözlü ve sözsüz ipuçlarını yanlış yorumlayabilirler veya tamamen gözden kaçırabilirler.
Çocuklar dünyayı ve onun içindeki yerlerini oyun yoluyla anlamayı öğrenirler. İçsel hislerini ve en derin duygularını dışa vurmakta özgür oldukları yer burasıdır. Ne arayacağınızı biliyorsanız oyuncaklar sembol görevi görebilir ve daha büyük anlamlar kazanabilir. Sıradan bir oyun zamanı gibi görünse de oyun terapisi bundan çok daha fazlasıdır. Oyun terapisti, oyun zamanını çocuğun sorunlarını gözlemlemek ve içgörü kazandırmak için kullanmaktadır. Terapist daha sonra çocuğun duyguları keşfetmesine ve çözümlenmemiş travmayla baş etmesine yardımcı olmaktadır. Çocuklar oyun yoluyla yeni başa çıkma mekanizmalarını ve uygunsuz davranışları nasıl yönlendireceklerini öğrenebilmektedirler.
Bazı çocuklar biraz tereddütle başlasa da terapiste olan güvenleri artma eğiliminde olmaktadırlar. Çocuk daha rahat hale geldikçe ve aralarındaki bağ güçlendikçe, çocuk oyunlarında daha yaratıcı veya daha sözel hale gelebilmektedir.
Oyun terapisi, terapiste ve çocuğun özel ihtiyaçlarına bağlı olarak farklılık göstermektedir. Başlangıç olarak terapist çocuğu oyun oynarken gözlemleyecektir. Ayrıca çocukla, ebeveynlerle veya öğretmenlerle ayrı ayrı görüşmeler yapmak isteyebilmektedir.
Kapsamlı bir değerlendirmenin ardından terapist bazı terapötik hedefler belirleyecek, hangi sınırların gerekli olabileceğine karar verecek ve nasıl ilerleneceğine dair bir plan oluşturacaktır. Oyun terapistleri, çocuğun ebeveyninden ayrılmayı nasıl atlattığına, tek başına nasıl oynadığına ve ebeveyn geri döndüğünde nasıl tepki vereceğine çok dikkat etmektedirler. Bir çocuğun farklı türdeki oyuncaklarla nasıl etkileşime girdiği ve davranışlarının seanstan seansa nasıl değiştiğine dair çok şey ortaya çıkarılabilmektedir. Korkuları ve kaygıları gidermek, yatıştırıcı bir mekanizma olarak kullanmak ya da iyileşmek ve problem çözmek için oyunu kullanabilirler.
Oyun terapistleri bu gözlemleri sonraki adımlar için bir rehber olarak kullanmaktadırlar. Her çocuk farklıdır, bu nedenle terapi bireysel ihtiyaçlarına göre uyarlanacaktır. Terapi ilerledikçe davranışlar ve hedefler yeniden değerlendirilebilmektedir.
Oyun terapisinin potansiyel faydalarından bazıları şunlardır:
-Belirli davranışlar için daha fazla sorumluluk almak
-Başa çıkma stratejileri ve yaratıcı problem çözme becerilerini geliştirmek
-Öz saygı
-Empati ve başkalarına saygı
-Kaygının hafifletilmesi
-Duyguları tam olarak deneyimlemeyi ve ifade etmeyi öğrenmek
-Daha güçlü sosyal beceriler
-Daha güçlü aile ilişkileri
-Oyun terapisi ayrıca dil kullanımını teşvik edebilir veya ince ve kaba motor becerilerini geliştirebilir.